Ta dyskusja o tym jak mówić i jak być słuchanym w technikach wirtualnego przekazu okazała się bardzo potrzebna. Pierwszy Klub Informatyka poświęcony tej tematyce (29 września), jednocześnie pierwszy w trybie zdalnym (po półrocznej przerwie w Klubach) skupił ok. 40 słuchaczy, którzy przez trzy godziny, niekiedy bardzo aktywnie, uczestniczyli w tej dyskusji. Liczba obserwatorów panelu z upływem czasu nie malała, co można uznać za duży sukces.
Dyskusję zainaugurowali trzej paneliści, kolejno: profesor wyższej matematyki, następnie nauczyciel przedmiotów humanistycznych oraz specjalista-konsultant od komunikacji interpersonalnej. Wszyscy zgodzili się, że metoda komunikacji zdalnej ma szereg wad, które nie pozwalają na pełen kontakt intelektualny mentora ze swoimi słuchaczami. Tym niemniej, jeśli już musimy w ten sposób się kontaktować, to warto omówić sposoby, jakimi można uniknąć różnorodnych błędów, które czyhają przy tym sposobie wymiany wiedzy.
Bodaj najbardziej sceptyczny wobec metod zdalnych przekazu wiedzy był matematyk prof. Paweł Strzelecki. Zauważył on że pisanie kredą po tablicy nadaje tempo transferowi wiedzy i skupia uwagę słuchaczy, którzy za tym tempem w naturalny sposób nadążają. To co można zrobić w tym nieprzyjaznym trybie kontaktu, jakim są media zdalne, to: powiedzieć słuchaczom o tym czego nie znajdą w książkach (a przynajmniej niełatwo znaleźć); skrócić czas kontaktu na tyle, żeby transfer wiedzy był jeszcze skuteczny; wreszcie w jakiś sposób wymusić interakcję w grupie studentów do której się mówi.
Bardziej przekonanym zwolennikiem metod zdalnych nauczania okazał się humanista ze szkół małopolskich Dariusz Martynowicz. Omówił on zbiór różnych narzędzi zdalnego komunikowania, które w dużej mierze mogą zastąpić tę brakującą matematykowi-teoretykowi kredę z tablicą. Od statycznych prezentacji, poprzez ekrany dotykowe, ekrany z rysikiem, wielowarstwowe aplkacje prezentacyjne (gdzie można pisać po wcześniej przygotowanej prezentacji), wreszcie różne formy aktywizacji słuchaczy (w tym aplikacja internetowa do głosowań Mentimeter.com).
Od jeszcze innej strony naświetlił problematykę zdalnej komunikacji międzynarodowy ekspert Helmut Gläser. Omówił on generalnie techniki mówienia (o wszystkim, byle nie więcej niż 20 minut). Przypomniał jaka jest psychologia słuchaczy (koncentracja spada z upływem czasu, ważna jest walka wykładowcy o koncentrację, łatwość percepcji, motywację). Dobrymi narzędziami walki o transfer wiedzy podczas prezentacji są częste podsumowania, pytania retoryczne, czasami anegdoty, czasami pauzy sceniczne, niekiedy dyskusja z pojedynczymi słuchaczami (też ma to swoje pułapki). Helmut Gläser przypomniał również literaturę z tego zakresu, którą opracował znany w Niemczech psycholog współczesny Friedemann Schulz von Thun (istnieją polskie tłumaczenia jego podręczników).
Po wykładach nastąpiła dyskusja, w której słuchacze nie tyle odpytywali panelistów, co dzielili się swoimi doświadczeniami na temat zdalnego nauczania. Przykładowe tematy: jak utrzymać długo uwagę słuchaczy, jak skłonić ich do aktywności, jak prowadzący ma unikać rutyny w przekazywaniu wiedzy, czy studenci mają wystarczajaco dobre łącza internetowe, czy nauczyciele dają się łatwo nabierać na bajki uczniów, itd. itp. Nowego wymiaru Klubowi Informatyka dodał niewątpliwie mechanizm czatowania. Tego w realu jednak nigdy nie praktykowaliśmy.
Zgodnie z zapowiedzią, którą wygłosiła prowadząca dyskusję prezes Oddziału Mazowieckiego PTI Maria Ganzha, pełen zapis wrześniowego Klubu Informatyka znajdzie się już w Internecie w kanale Youtube. Odesłanie do pełnej listy odtwarzania czterech filmów z Klubu znajduje się TUTAJ. Do detalicznych profili zawodowych poszczególnych panelistów można wrócić tutaj. Poniżej zamieszczono też odesłania do poszczególnych filmów (@dy)
Wypowiedź panelisty, prof. Paweł Strzelecki (17:53)
Wypowiedź panelisty, Dariusz Martynowicz (26:23)
Wypowiedź panelisty, Helmut V. Gläser (35:54)
Dyskusja ogólna (1:03:44)